Em có thể chuẩn bị nội dung bài nói theo gợi ý sau đây (áp dụng cho bài giới thiệu, đánh giá về tác phẩm Làng của Kim Lân):
a) Giới thiệu ngắn gọn về tác phẩm truyện (nhan đề, tên tác giả, xuất xứ…) và nêu nhận xét khái quát của mình về tác phẩm đó.
– Làng là truyện ngắn tiêu biểu của Kim Lân được viết vào năm 1948 – giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp.
– Truyện đạt được những thành công cả về nội dung và nghệ thuật, thể hiện tài năng viết truyện ngắn của nhà văn.
b) Tóm tắt tác phẩm:
Trong kháng chiến, ông Hai – người làng Chợ Dầu buộc phải rời làng đi tản cư. Ở nơi tản cư, ông luôn theo dõi tin tức kháng chiến và đi khoe với mọi người về cái làng mình một cách say sưa, háo hức. Bỗng một hôm, ông nghe được tin là làng Chợ Dầu theo giặc, ông rất khổ tâm và cảm thấy xấu hổ, nhục nhã, thậm chí bế tắc khi bà chủ có ý định đuổi gia đình ông đi. Chỉ khi tin làng theo giặc được cải chính thì ông mới trở lại vui vẻ, phấn chấn và tiếp tục niềm tự hào về làng Chợ Dầu của mình như xưa.
c) Phân tích những nét đặc sắc về nội dung của tác phẩm (đề tài, chủ đề, cảm hứng, tư tưởng…).
Thông qua việc kể lại diễn biến tâm trạng đau khổ, rối bời, xấu hổ... của nhân vật ông Hai khi nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc, tác giả đã ca ngợi tình yêu làng quê và lòng yêu nước cùng tinh thần kháng chiến của người nông dân Việt Nam những năm đầu cuộc kháng chiến chống Pháp.
d) Phân tích những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm (cách xây dựng nhân vật, tổ chức cốt truyện, lựa chọn ngôi kể, ngôn ngữ, giọng điệu…).
– Xây dựng tình huống truyện độc đáo.
– Miêu tả tâm lí nhân vật rất tinh tế qua cử chỉ, hành động, ngôn ngữ đối thoại, độc thoại nội tâm.
– Ngôn ngữ kể chuyện tự nhiên, kết hợp phương thức tự sự với miêu tả, biểu cảm.
đ) Khẳng định lại ý nghĩa, giá trị tác phẩm và bước đầu có thể nêu những nhận xét về đóng góp của tác giả.
– Truyện ngắn Làng là một tác phẩm xuất sắc của Kim Lân nói riêng và của văn học hiện đại Việt Nam nói chung. Với sự am hiểu sâu sắc cuộc sống nông thôn và người dân miền Bắc, nhà văn Kim Lân đã thể hiện thành công hình ảnh người nông dân trong kháng chiến mà ở họ tình yêu làng quê đã hoà nhập với tình yêu đất nước.
– Truyện ngắn cũng đã cho ta thấy tài năng viết truyện ngắn của Kim Lân, từ nghệ thuật xây dựng tình huống đến xây dựng nhân vật, cốt truyện...
Sau khi đã chuẩn bị xong nội dung bài nói, em trình bày bài nói theo các nội dung này. Chú ý lựa chọn giọng điệu, cử chỉ, điệu bộ phù hợp. Em có thể trình bày cho các bạn trong nhóm hoặc cả lớp cùng nghe để nhận được các góp ý, từ đó hoàn thiện bài trình bày của mình.